تخصیص بهینه منابع آب به اراضی کشاورزی پایاب سدهای مخزنی با استفاده از کم آبیاری

کشور ما ایران از لحاظ اقلیمی جزء مناطق نیمه خشک به شمار می آید، که قابلیت های بالقوه ای در مدیریت بهره برداری و توسعه ی پایدار منابع آب دارد. این امر لزوم بهره گیری و به خدمت گرفتن روش های نوین و پیشرفته در مدیریت منابع آب و انتخاب استراتژی های مناسب در برنامه ریزی بهره برداری از منابع آب را ایجاب می نماید. از سوی دیگر به دلیل آن که عمده ی آب مخازن سدها به مصارف کشاورزی تخصیص می یابد، بهینه سازی مصرف آب در این بخش نقش بسزایی در توسعه ی پایدار منابع آب ایفا می کند. از جمله روش های کارا در بهینه سازی مصرف آب در بخش کشاورزی، روش کم آبیاری می باشد. در این روش با صرفه جویی در آب تخصیصی به محصولات، می توان سطح زیر کشت، عملکرد کل محصولات و در نتیجه سود حاصله از بخش کشاورزی را افزایش داد. در تحقیق حاضر، یک متدولوژی دو مرحله ای برای رتبه بندی و انتخاب برترین استراتژی بهره برداری مخزن و همچنین برنامه ریزی آبیاری و تخصیص بهینه آب به اراضی کشاورزی پایاب سدهای مخزنی در شرایط کم آبیاری ارایه خواهد شد. در مرحله ی اول این متدولوژی، چهار سناریو مختلف بهره برداری مخزن و برنامه ریزی آبیاری برای بازه های 10 روزه رشد محصول با استفاده از الگوریتم بهینه سازی انبوه اجزا تعریف می گردد؛ به این صورت که مدل ریاضی ارایه شده با توابع هدف بیشینه سازی سود خالص، نسبت سود به هزینه ها، عملکرد محصول و سطح زیر کشت، توسط الگوریتم بهینه می گردد و در نتیجه چهار سناریو متفاوت بهره برداری مخزن تولید می شود. در مرحله بعدی به منظور آن که بتوانیم سناریوها را رتبه بندی کرده و برترین سناریو را با در نظر گرفتن چهار معیار سود خالص، نسبت سود به هزینه ها، عملکرد محصول و سطح زیر کشت به طور همزمان انتخاب کنیم، از روش تاپسیس در چهارچوب تصمیم گیری چند معیاره بهره جسته و سناریوها را رتبه بندی کرده و برترین سناریو جهت بهره برداری از مخزن را انتخاب می کنیم. در ادامه به منظور نشان دادن کارایی متدولوژی پیشنهادی، از آن در یک نمونه پروژه واقعی به منظور بهره برداری از مخزن سد میرزاخانلو، استفاده خواهیم کرد.